0:00:02.330,0:00:07.400
Hallo en welkom bij RTalk, de plaats waar we het eens zijn om het oneens te zijn.
0:00:07.940,0:00:11.040
Mijn gast van vandaag is Frank Coppieters.
0:00:11.630,0:00:15.589
En ons onderwerp is: 'Doorleefde ervaring'.
0:00:24.969,0:00:26.600
Hallo, Frank. Welkom.
0:00:27.309,0:00:28.990
Dank je, René. Goed je te zien.
0:00:29.589,0:00:32.049
Ik ben blij dat ik je naam halverwege juist heb gekregen, toch?
0:00:32.580,0:00:34.689
Dat klopt! Nee, nee, het klopte helemaal.
0:00:35.140,0:00:38.470
Ja, ik ben het niet met je eens! Het was helemaal goed.
0:00:39.789,0:00:43.649
Je mag het oneens zijn. We hoeven het niet oneens te zijn in dit formaat,
0:00:43.716,0:00:47.710
maar als we dat doen, laten we het dan doen in de geest van "agree to disagree".
0:00:48.310,0:00:49.130
...
0:00:49.719,0:00:53.410
En ik denk dat jij en ik zo'n prachtige geschiedenis hebben van...
0:00:53.920,0:01:01.050
We hebben elkaar nooit persoonlijk ontmoet, maar we hebben al vijf jaar contact via e-mail.
0:01:01.620,0:01:09.000
En als ik sommige e-mails teruglees, hebben we zoveel verhalen met elkaar gedeeld.
0:01:10.900,0:01:13.060
Ja, absoluut. Vanaf het allereerste begin.
0:01:13.719,0:01:19.810
Ik weet niet waarom dat is, want meestal, weet je, neem ik niet veel tijd in e-mail dialogen,
0:01:19.820,0:01:25.800
maar bij jou, is het alsof jouw aanwezigheid of energieveld verhalen uit me trekt.
0:01:27.120,0:01:29.709
Ik hou van verhalen!
0:01:29.776,0:01:35.560
En volgens mij zijn we halverwege ons onderwerp 'geleefde ervaring', levenservaring.
0:01:35.626,0:01:41.950
Maar voordat we daar zijn, even kort zeggen tegen wie ik het heb, beste kijkers.
0:01:43.120,0:01:46.108
Ik ga niet veel over jou zeggen, Frank,
0:01:46.110,0:01:53.178
want aan het eind verwijs ik weer naar je website waar mensen je boeiende biografie kunnen lezen,
0:01:53.180,0:01:55.290
de biografie van jou en je vrouw.
0:01:55.599,0:01:56.600
...
0:01:58.719,0:02:03.708
Omdat ik niet veel zeg tegen mijn kijkers, hou het gewoon in gedachten als je wilt
0:02:03.710,0:02:06.600
- in de loop van het volgende half uur of zo -
0:02:08.050,0:02:11.620
weet je, vertel het verhaal van wie je bent, wees welkom.
0:02:11.979,0:02:13.960
Frank komt oorspronkelijk uit België.
0:02:14.830,0:02:21.120
In 1985 trouwde hij met Kathy Melcher en emigreerde naar de Verenigde Staten.
0:02:21.186,0:02:24.460
Daar begon hij het Living Light Center.
0:02:25.240,0:02:34.520
Frank werkt internationaal als intuïtief adviseur, Sjamaan en Reiki beoefenaar en Reiki leraar.
0:02:34.850,0:02:39.889
en richt zich altijd op de empowerment van zijn cliënten en studenten.
0:02:40.389,0:02:45.069
Tegenwoordig wonen hij en zijn vrouw Kathy weer in België. Klopt dat ongeveer?
0:02:45.610,0:02:47.166
Dat klopt helemaal.
0:02:47.500,0:02:51.669
En toen ik dit las, heb ik Melcher goed gelezen?
0:02:52.689,0:02:53.439
Melcher.
0:02:54.520,0:02:55.120
Alsjeblieft.
0:02:55.419,0:02:58.820
Beste kijkers. Ook dat ziet u op hun website.
0:02:59.979,0:03:00.950
Waarom...
0:03:01.160,0:03:06.620
Ik weet dat we ooit overwogen om over 'realiteit' te praten en we eindigden nu ...
0:03:07.270,0:03:11.620
twee dagen geleden, drie dagen geleden, toen we overeenkwamen om deze RTalk te doen,
0:03:11.979,0:03:15.430
besloten we 'doorleefde ervaring' te kiezen.
0:03:15.699,0:03:17.590
Waarom? En wat is doorleefde ervaring?
0:03:17.656,0:03:19.719
Wat bedoel je met doorleefde ervaring, Frank?
0:03:21.370,0:03:26.628
Wel, misschien is het verbonden met het feit dat ik terug in België ben.
0:03:26.630,0:03:30.789
Het is als een nieuw hoofdstuk in mijn leven, weet je, ik ben...
0:03:31.810,0:03:33.669
Ik voel dat ik een «elder» ben geworden.
0:03:34.270,0:03:37.628
En de realiteit, weet je, is zo'n overweldigend onderwerp.
0:03:37.630,0:03:38.948
Weet je, ik bedoel...
0:03:38.950,0:03:42.140
door de geschiedenis heen hebben mensen erover nagedacht.
0:03:42.849,0:03:46.480
Dus ik wilde het een beetje meer down to earth brengen.
0:03:46.700,0:03:47.740
...
0:03:48.750,0:03:53.308
Ik denk dat het verhaal van ieders leven interessant is.
0:03:53.310,0:03:57.938
als mensen erover nadenken, als je een intieme band met iemand hebt...
0:03:57.940,0:04:03.550
en ze beginnen hun levensverhaal te vertellen, het delen ervan, het is zo interessant.
0:04:04.090,0:04:05.040
...
0:04:05.840,0:04:12.210
Ik ben altijd ontroerd geweest door de biografieën van bepaalde mensen te lezen.
0:04:12.970,0:04:17.260
En dan denk ik nu op een bepaalde manier na over mijn eigen leven.
0:04:18.660,0:04:26.710
Dus, het is geen conceptueel iets, verhalen komen naar boven zoals ze soms doen in onze interactie.
0:04:27.090,0:04:30.910
En in het verhaal wordt de werkelijkheid weerspiegeld,
0:04:31.280,0:04:37.689
maar het is mijn eigen geleefde werkelijkheid en daarom heeft het waarde.
0:04:37.756,0:04:39.879
En ik denk dat dat voor iedereen geldt.
0:04:39.946,0:04:40.629
Er is een ...
0:04:42.430,0:04:48.260
Er is een realiteit in de eigen ervaring die gewaardeerd moet worden.
0:04:48.819,0:04:54.290
En soms is dat een beetje het probleem met spirituele concepten.
0:04:54.850,0:05:02.050
Het kunnen fascinerende concepten zijn, maar ze zijn misschien niet gekruid met de smaak...
0:05:02.620,0:05:05.070
van de doorleefde ervaring.
0:05:05.240,0:05:05.810
Weet je wel.
0:05:06.340,0:05:09.680
Wat een prachtige uitdrukking: de kruiden, de specerijen.
0:05:11.860,0:05:16.689
Weet je, zojuist dacht ik, ik vraag me spontaan af, wat is ....
0:05:16.756,0:05:20.829
- op dit moment - wat is het verhaal van je leven dat je zou willen delen? Om het even eigenlijk.
0:05:21.040,0:05:22.640
Probeer geen leraar te zijn.
0:05:23.230,0:05:26.050
Reageer gewoon op wat er in je opkomt.
0:05:26.230,0:05:29.300
Het kan grappig zijn. Het kan diepgaand zijn. Het kan verdrietig zijn, het kan van alles zijn.
0:05:30.790,0:05:34.689
Nou, wat komt, weet je, is iets recents, de verhuizing naar België.
0:05:34.756,0:05:40.269
Weet je, want dat kwam nogal uit het niets, op een zondagochtend.
0:05:40.336,0:05:47.019
Kathy en ik lagen in bed en een vriend van ons stuurde ons een foto.
0:05:47.829,0:05:52.089
En ik vind het interessant, het was een foto zonder commentaar.
0:05:52.990,0:05:58.420
Maar de foto begon een droom tussen, en een dialoog tussen mij en Kathy.
0:05:58.486,0:06:03.810
Zoals, Oh ja, België. Oh, we zijn er zo vaak geweest.
0:06:04.060,0:06:06.620
En natuurlijk konden we niet vanwege Corona...
0:06:07.040,0:06:14.140
en om als het ware de diepte van mijn band met mijn geboortegrond te voelen,
0:06:14.440,0:06:16.686
mijn wortels, zoals ze zeggen, weet je.
0:06:17.560,0:06:18.430
En ...
0:06:19.870,0:06:26.090
Het vreemde is dat het een droom was die we onszelf niet hadden toegestaan te dromen,
0:06:26.640,0:06:32.620
want, weet je, we hebben het druk, we hadden een geweldig leven in de VS, alle 37 jaar ervan.
0:06:33.129,0:06:36.550
Het was vol en overladen met fantastische dingen.
0:06:37.990,0:06:42.390
Maar dan ineens, weet je, is het mogelijk om een andere droom te hebben.
0:06:42.730,0:06:46.780
En dus was er een beetje een gat, misschien ook door COVID.
0:06:47.620,0:06:53.380
En dus volgen we hier gewoon, weet je, die zeer duidelijke ...
0:06:54.250,0:06:56.319
Het was een droom en het was een weten.
0:06:56.386,0:07:00.070
En het weten was: dit is het juiste om te doen.
0:07:00.930,0:07:03.280
Dit is zo diepgaand!
0:07:04.450,0:07:06.310
Het resoneert zo sterk.
0:07:06.376,0:07:10.569
Ik had precies dezelfde ervaring in 1996. Precies!
0:07:10.930,0:07:11.710
Vertel op.
0:07:11.860,0:07:15.759
We kwamen terug uit Griekenland, mijn vrouw en ik, we gingen 's avonds naar bed.
0:07:16.329,0:07:23.000
We bleven op ... we dwongen onszelf vanwege de jetlag, maar we gingen om tien uur vroeg naar bed.
0:07:23.259,0:07:27.939
En je moet weten dat mijn beste vriend Mickey, hij woont in Amerika,
0:07:28.006,0:07:34.110
we woonden samen in Zuid-Afrika, en sindsdien proberen we in dezelfde stad te wonen.
0:07:34.449,0:07:39.759
En hier zijn we dan, mijn vrouw en ik in Hong Kong, het bedlicht aan het uitdoen.
0:07:41.480,0:07:42.620
Slaap je al?
0:07:43.610,0:07:46.250
En de andere... Ik weet niet meer wie het aan wie vroeg.
0:07:46.316,0:07:49.040
En de andere persoon zei, Nee, ik ben wakker.
0:07:49.610,0:07:51.589
Denk jij wat ik denk?
0:07:52.250,0:07:54.139
Ja. Ik denk dat we terug moeten gaan naar Europa.
0:07:54.529,0:07:55.829
Ik heb het licht aangedaan.
0:07:55.896,0:08:00.199
Ik belde mijn familie in Zwitserland op en het was binnen enkele seconden
0:08:00.266,0:08:04.579
dat we die beslissing namen omdat er geen overweging was.
0:08:04.646,0:08:06.920
Het was een innerlijk weten zoals je net beschreef.
0:08:07.189,0:08:09.760
Prachtig! Prachtig, prachtig.
0:08:10.040,0:08:15.949
Je bent de eerste die precies dezelfde... Ik bedoel, zeer, zeer gelijkaardige ervaring.
0:08:16.279,0:08:16.870
Fantastisch.
0:08:17.149,0:08:17.889
Fantastisch.
0:08:18.800,0:08:20.540
En je hebt er nooit spijt van gehad, toch?
0:08:21.019,0:08:22.440
Nee, natuurlijk niet.
0:08:25.610,0:08:31.890
Mijn leven is een paar jaar later teruggegaan om onze zoon te bezoeken, die daar studeerde
0:08:34.129,0:08:37.610
en kreeg een gevoel van hoe Hong Kong een paar jaar later was.
0:08:38.779,0:08:44.659
En voor haar was dat een beetje geen nostalgische reis om terug te gaan, want ze hield ervan om in Hong Kong te wonen.
0:08:46.279,0:08:48.529
En toen kwam ze terug naar Zwitserland en was heel duidelijk.
0:08:48.596,0:08:52.460
Het was ... niet eens de vraag of het een goede beslissing is.
0:08:53.059,0:08:55.900
Het is gewoon de enige beslissing.
0:08:56.149,0:08:58.740
Ja, de juiste beslissing en de enige beslissing.
0:08:58.850,0:08:59.350
Juist.
0:08:59.500,0:09:00.000
Juist.
0:09:01.009,0:09:01.580
Ja.
0:09:01.646,0:09:08.260
En weet je, ik denk dat dat iets is wat tegenwoordig bij meer mensen gebeurt.
0:09:09.370,0:09:11.980
Dat uit het niets...
0:09:12.250,0:09:18.430
En dit is weer gebeurd, weet je, voor nogal wat mensen die ik ken in de COVID periode.
0:09:19.210,0:09:23.110
Mensen die niet terug willen naar hun baan, toch?
0:09:23.780,0:09:29.710
Mensen die geïnspireerd zijn door deze lockdown om meer ruimte te hebben.
0:09:30.309,0:09:34.670
En in die ruimte denk ik dat de geest ons kan grijpen, weet je?
0:09:36.789,0:09:41.049
Echt, het gaat het gewone lineaire denken te boven.
0:09:41.580,0:09:44.910
Het is als een superbrein, weet je, dat ons iets probeert te vertellen.
0:09:45.450,0:09:49.389
Maar we moeten op een bepaalde manier thuis zijn om ons thuis te vinden, zou je kunnen zeggen.
0:09:50.860,0:09:54.679
Nou, en natuurlijk ben je een volwassen persoon.
0:09:54.746,0:10:00.260
Dat was ik toen in Hong Kong niet, noch qua volwassenheid, noch qua leeftijd...
0:10:00.750,0:10:02.060
...
0:10:02.740,0:10:10.120
Sta je op een kruispunt waar je een nieuw ontwerp maakt voor je leven, waar je zegt,
0:10:10.630,0:10:15.850
Nou, ik ben er geweest, ik heb de T-shirt en nu ben ik op ...
0:10:16.130,0:10:17.639
Wat is je volgende avontuur, Frank?
0:10:19.360,0:10:20.980
Ja.
0:10:21.046,0:10:26.390
En zoals ik al zei, ik denk dat het te maken heeft met het worden van een «elder».
0:10:28.509,0:10:30.909
Ik heb de Amerikaanse ervaring gehad.
0:10:30.976,0:10:35.620
In mijn geval was het een rijke en natuurlijk ook een gemengde.
0:10:35.980,0:10:40.090
Ik hou niet van veel aspecten van de Amerikaanse zogenaamde cultuur.
0:10:40.809,0:10:44.030
Ik denk dat een deel ervan eigenlijk niet erg «cultureel» is,
0:10:44.260,0:10:47.230
maar het was rijk voor mij en het hielp me op mijn reis.
0:10:47.296,0:10:54.310
Ik zou niet kunnen zijn waar ik nu ben als ik niet naar de VS was geëmigreerd.
0:10:55.480,0:11:01.029
Maar het is ook waar dat in mijn geval, en misschien voor veel mensen,
0:11:01.096,0:11:05.210
de vroege, vroege indrukken, weet je, van het kind zijn...
0:11:06.150,0:11:15.669
en omringd te zijn door boerderijen, de natuur nog zo levendig als kind en nu...
0:11:15.736,0:11:21.700
hier terug zijn en in de velden lopen, de bomen zien waar ik van hou,
0:11:21.740,0:11:23.510
het is hier nu herfst.
0:11:24.279,0:11:31.179
Alles is zo vers, weet je, ik zie het met de ogen van een oudere man,
0:11:32.950,0:11:37.120
maar ook met de ogen van een kind, weet je, van een jong kind.
0:11:37.186,0:11:37.870
...
0:11:38.300,0:11:42.400
Vooral het geluid van de vogels is iets wat me zo ontroert.
0:11:43.750,0:11:48.309
Ik wist niet dat ik de Vlaamse ...
0:11:49.620,0:11:55.919
- Vlaanderen is het noordelijk deel van België, weet je - de Vlaamse zangvogels, ze zijn zo mooi.
0:11:56.429,0:12:03.738
De merels, de duiven, vogels die ik niet ken, heb ik voor het eerst gezien of gehoord.
0:12:03.740,0:12:05.230
...
0:12:05.260,0:12:10.820
En dan ook nog de geuren, je weet wel, de geuren van de mest...
0:12:11.540,0:12:16.110
Elke dag, als ik kan, maak ik een wandeling en er zijn twee paarden.
0:12:16.620,0:12:21.116
Ik begon ze af en toe een wortel of een appel te voeren.
0:12:21.509,0:12:26.440
En zo raakten ze bevriend met me en ik was altijd al een beetje bang voor paarden, weet je.
0:12:26.700,0:12:27.230
Ja.
0:12:27.370,0:12:36.460
Het is zo lief om mezelf open te stellen voor nieuwe mogelijkheden en ook om mijn moedertaal weer te spreken.
0:12:36.810,0:12:38.789
Er is iets met taal.
0:12:39.779,0:12:42.840
Ik bedoel, ik hou van Engels, echt waar.
0:12:43.620,0:12:50.730
Maar om dan bepaalde zinnen te horen en de schoonheid in de metaforen te zien, weet je,
0:12:50.990,0:12:53.750
en Kathy leert Nederlands. Dus dat is echt leuk.
0:12:54.450,0:12:57.750
Ik hoor haar Nederlands oefenen.
0:12:58.259,0:13:01.340
Het is ... ja, er is een zoetheid in dat alles.
0:13:01.529,0:13:05.669
Maar zoals je zegt, het is zeker een nieuw avontuur.
0:13:06.690,0:13:10.110
En ook denk ik dat er een beetje een tijd was die zich afsloot.
0:13:10.350,0:13:17.250
Het kost veel energie om na 37 jaar zo'n grote verandering te ondernemen.
0:13:18.389,0:13:22.830
En we hebben nog steeds de energie om het te doen. En we hebben het gedaan, weet je.
0:13:23.420,0:13:28.170
Dus nu sta ik in principe open om te zien wat zich manifesteert.
0:13:29.070,0:13:35.010
Weet je, als ik naar je luister en ik zou de mest kunnen ruiken, ik kan de vogels horen.
0:13:35.549,0:13:40.350
Er was poëzie en je taal en je sprak zelfs over taal,
0:13:40.416,0:13:42.080
je moedertaal spreken.
0:13:43.520,0:13:48.190
Dat is eigenlijk een goede brug om te praten over
0:13:48.740,0:13:54.550
mondelinge traditie en schriftelijke traditie, want dit is een van, denk ik,
0:13:55.420,0:14:01.820
een van de onderwerpen die met ons gesprek te maken heeft of misschien in de buurt komt, is precies dat.
0:14:02.000,0:14:06.450
Geleefde ervaring is subjectief. Het is ... persoonlijk.
0:14:07.289,0:14:10.280
En toch is de geschreven taal ... Ik bedoel poëzie
0:14:10.610,0:14:16.360
- Ik heb hier nu geen boek, maar mijn vrouw heeft net een dichtbundel voor me gekocht -
0:14:16.660,0:14:18.300
...
0:14:18.899,0:14:20.730
Weet je, het zijn woorden en het is geschreven.
0:14:20.796,0:14:25.440
Oké, poëzie is geen geschiedenisboek, toch?
0:14:25.919,0:14:27.930
En toch is het een geschreven woord.
0:14:28.769,0:14:36.210
Laten we het daar eens over hebben, want jij bent ook een Sjamaan.
0:14:36.480,0:14:46.380
Ik weet dat de schilderijen van je leraar je omringen terwijl we praten.
0:14:46.840,0:14:51.490
...
0:14:52.399,0:14:53.690
In het Sjamanisme...
0:14:53.756,0:14:56.019
Ik weet er niet veel van.
0:14:56.086,0:15:00.470
In feite heeft het woord Sjamanisme mij enorm getriggerd,
0:15:01.159,0:15:07.159
waarschijnlijk tot, ik weet het niet, waarschijnlijk tot ongeveer vijf jaar geleden, als ik er een datum aan moet geven.
0:15:07.519,0:15:13.800
Dus het grootste deel van mijn leven, was het ... heksen en vreemde dingen.
0:15:14.210,0:15:21.020
Maar meer en meer mensen die ik waardeer en waar ik een waardevolle relatie mee heb,
0:15:22.759,0:15:32.220
mijn eigen Reiki student, Dr. Bolius in Wenen is in een lange jaartraining met een Sjamaan in Oostenrijk.
0:15:32.809,0:15:38.940
Dus ik moest mezelf afvragen, wat is mijn ... mijn probleem?
0:15:39.026,0:15:41.450
Wat is het?
0:15:43.370,0:15:48.740
Dat gezegd zijnde, heb ik vandaag nog steeds, hoewel ik hopelijk mijn geest wat geopend heb,
0:15:49.399,0:15:51.049
Ik weet er heel weinig van.
0:15:51.289,0:15:57.590
Maar het weinige dat ik weet, is dat Sjamanistische kennis voornamelijk een mondelige traditie is, nietwaar?
0:15:58.100,0:15:59.870
Oh, absoluut. Absoluut.
0:16:00.230,0:16:06.540
Voor zover we weten is het de oudste spirituele traditie op de planeet, weet je.
0:16:06.800,0:16:12.650
En daarom is het mondeling ... en blijft het mondeling.
0:16:12.836,0:16:17.629
Want natuurlijk zijn er nu veel boeken over Sjamanisme en goede boeken ook.
0:16:20.000,0:16:24.230
Maar echt, de overdracht, net als bij Reiki, weet je,
0:16:25.120,0:16:32.680
kan de vorm die wij beiden beoefenen alleen worden overgedragen van leraar op leerling.
0:16:33.730,0:16:40.578
En natuurlijk zijn er binnen het Sjamanisme vele, vele, vele verschillende tradities en benaderingen.
0:16:40.580,0:16:46.840
En ik begrijp dat veel mensen terughoudend zijn ten opzichte van de term Sjamanisme.
0:16:47.260,0:16:49.120
...
0:16:49.900,0:16:56.130
Op een gegeven moment besloot ik, oké, weet je, ik moet trouw blijven aan mezelf.
0:16:57.019,0:17:00.990
Ik ben getraind door een authentieke Hongaarse Sjamaan,
0:17:01.010,0:17:03.980
misschien de laatste van die specifieke lijn, weet je.
0:17:04.579,0:17:06.619
En het is zo belangrijk in mijn leven.
0:17:07.880,0:17:13.609
In plaats van dit energetische klank of heilige klank te noemen, ga ik het noemen wat het is.
0:17:13.676,0:17:15.680
Het is Sjamanisme. Snap je?
0:17:17.119,0:17:21.700
En ... Wat ik zo vertederend vind is,
0:17:21.720,0:17:28.490
Ik heb de gelegenheid gehad om een beetje in de wereld te reizen en verschillende Sjamanen uit verschillende tradities te ontmoeten,
0:17:29.010,0:17:36.540
en in mijn ervaring, in mijn beleving, wanneer ik een Sjamaan ontmoet,
0:17:36.840,0:17:44.080
ongeacht de traditie, is er een onmiddellijke verwantschap, een soort kameraadschap,
0:17:44.200,0:17:52.030
zoals, oh, ja, jij bent er een van, snap je. En het is erg inclusief op die manier.
0:17:52.130,0:17:54.289
Het is als een ontmoeting, weet je...
0:17:56.260,0:18:00.420
een collega, weet je, of als je het schoenmaker zou maken,
0:18:00.630,0:18:04.090
dat je een schoenmaker uit een andere traditie ontmoet, weet je.
0:18:04.520,0:18:06.800
Het is in zekere zin erg pragmatisch.
0:18:08.569,0:18:13.790
En natuurlijk is het een directe aanroeping van de geest zelf.
0:18:14.290,0:18:19.350
En over taal gesproken, wat er vaak gebeurt is...
0:18:19.710,0:18:24.289
dat er een zogenaamde Sjamanistische taal wordt gebruikt.
0:18:24.859,0:18:35.040
Het is een taal die niet verbonden is met de manier waarop taal in de reguliere cultuur wordt gebruikt.
0:18:36.089,0:18:41.309
En natuurlijk zijn er in de poëzie grote dichters die dat kunnen gebruiken
0:18:42.400,0:18:49.340
met een precisie, met een schoonheid, met een suggestieve schoonheid die zo verbazingwekkend is.
0:18:50.470,0:18:57.490
In Sjamanistische taal kun je stukken taal gebruiken die zo sterk zijn...
0:18:58.950,0:19:06.430
dat de woorden zelf of de geluiden die worden geuit onmiddellijke overdracht en transformatie teweeg brengen.
0:19:06.690,0:19:07.370
Snap je?
0:19:07.680,0:19:18.710
Ik begrijp dat ik een beetje aanstuurde op de waarde ook van de geschreven traditie.
0:19:19.740,0:19:26.849
je zei net dat de gesproken taal een enorme kracht heeft.
0:19:27.750,0:19:31.380
Eigenlijk wil ik je voorstellen aan een dame.
0:19:31.589,0:19:33.560
Zou je haar willen ontmoeten...
0:19:33.990,0:19:38.860
Ik ben altijd geïnteresseerd om een dame te ontmoeten, vooral als jij ze voorstelt, René.
0:19:39.900,0:19:40.400
Goed.
0:19:40.619,0:19:44.140
Ik heb opgeschreven wat ik een beetje over haar te weten ben gekomen.
0:19:44.270,0:19:49.470
Ze is vrij tenger... van gestalte.
0:19:49.536,0:19:52.829
Ik stel me haar voor als een balletdanseres.
0:19:54.009,0:19:59.190
Ze is Europees, Noord-Europees, Duits, maar heeft een bruine huid.
0:20:00.329,0:20:03.000
Ze heeft mooie groen-blauwe ogen.
0:20:04.259,0:20:10.680
Ze heeft zwart haar, hoge jukbeenderen, een heel sensuele mond.
0:20:11.730,0:20:13.796
Ik moet je voorstellen. Toch?
0:20:14.009,0:20:15.643
Natuurlijk. Natuurlijk. Natuurlijk.
0:20:15.709,0:20:16.680
Wat een valstrik!
0:20:19.960,0:20:21.220
Oh, kijk daar eens.
0:20:22.599,0:20:23.769
Zie je haar ogen?
0:20:24.460,0:20:25.240
Ja.
0:20:25.306,0:20:25.990
Wow.
0:20:26.650,0:20:28.509
Het zijn zoals de ogen van een poema.
0:20:29.859,0:20:30.849
Oh, wow.
0:20:30.916,0:20:32.559
Ik ben betoverd, René.
0:20:32.626,0:20:33.309
Het is je gelukt.
0:20:33.579,0:20:34.329
Het is je gelukt.
0:20:35.170,0:20:41.140
Ik had nooit gedacht dat dit iemand van Duitse afkomst was.
0:20:42.299,0:20:42.869
Wow.
0:20:42.936,0:20:44.880
Het is als ... wow, kijk eens aan.
0:20:47.000,0:20:48.050
Fantastisch.
0:20:48.799,0:20:54.400
En ze spendeerde een groot deel van haar tijd
0:20:54.940,0:20:57.750
...
0:20:58.849,0:21:07.590
Een groot deel van haar tijd bracht ze gehurkt en voorovergebogen door.
0:21:10.130,0:21:12.460
Ze had afgevijlde ...
0:21:12.800,0:21:14.970
...
0:21:15.620,0:21:25.039
Als een wortelkanaal, zijn haar twee voortanden erg dun. Het is niet duidelijk of ze een wortelkanaalbehandeling heeft gehad of...
0:21:25.106,0:21:33.680
of ze daadwerkelijk een ritueel had, een pijnritueel, wat in Sjamanistische kringen, als ik het goed begrijp, niet ongewoon is.
0:21:34.710,0:21:36.070
...
0:21:36.829,0:21:42.750
Haar houding was erg gehurkt voor een lange tijd van haar leven.
0:21:43.069,0:21:50.090
En ze had ook iets dat Nystagmus heet.
0:21:51.400,0:21:55.870
Het is een onvrijwillige - het is een medische term - een onvrijwillige oogbeweging.
0:21:56.299,0:21:59.210
En als ik dat lees heb ik eigenlijk een vraag aan jou, Frank.
0:21:59.599,0:22:02.750
Als je in een soort trance raakt...
0:22:04.819,0:22:07.600
Ik moet niet zeggen dat je er in raakt. Laat ik het anders zeggen.
0:22:07.720,0:22:13.640
Als ik in een meditatieve staat kom, in een alfa staat, zoals ik het noem,
0:22:15.079,0:22:21.540
merk ik vaak dat het me helpt om mijn ogen te sluiten en mijn ogen een beetje omhoog te draaien,
0:22:22.000,0:22:24.990
om als het ware naar het derde oog te kijken,
0:22:25.400,0:22:29.310
Ik merk dan vaak dat mijn ogen beginnen te springen.
0:22:30.300,0:22:38.150
Deze medische term - Nystagmus - is eigenlijk een term voor deze oogbeweging.
0:22:38.450,0:22:39.920
En dat had ze.
0:22:40.609,0:22:42.040
Hoe oud denk je dat ze is?
0:22:43.700,0:22:46.130
Oh, wow. Ik heb geen idee.
0:22:46.700,0:22:55.190
Maar omdat je een beetje over haar leven sprak, vermoed ik dat ze misschien in de vijftig is?
0:22:56.000,0:23:00.490
Eigenlijk ... stierf ze waarschijnlijk ten laatste op 35-jarige leeftijd.
0:23:02.180,0:23:08.870
En dus is deze foto waarschijnlijk een opname van haar leven tussen 30 en 35.
0:23:10.849,0:23:15.048
Maar ik wilde je vragen of je, als je in een soort trance raakt..,
0:23:15.050,0:23:19.339
dezelfde soort oogbewegingen? Weet je waar ik het over heb?
0:23:19.549,0:23:24.280
Ja, inderdaad. Ik krijg dat alleen bij gelegenheid als ik mediteer.
0:23:25.940,0:23:27.500
Ja, ik herinner me eigenlijk...
0:23:28.849,0:23:33.500
Dit is misschien grappig, maar toen ik een nieuwe bril nodig had..,
0:23:33.589,0:23:38.490
besloot ik - dit was in mijn twintiger jaren - om lenzen te dragen.
0:23:38.990,0:23:46.640
En dus kreeg ik lenzen aangemeten en tot mijn grote angst en verbazing..,
0:23:46.720,0:23:50.570
omdat ik aan het mediteren was en mijn ogen naar boven waren gegaan,
0:23:50.930,0:23:55.120
dus de lenzen verdwenen achter mijn oogbol.
0:23:55.220,0:23:59.370
En ik flipte omdat ik dacht, Oh, hoe moet ik ze terug krijgen, weet je?
0:24:00.170,0:24:03.570
Maar na een paar uur kwamen ze terug...
0:24:03.890,0:24:07.850
en besloot ik om die reden geen lenzen te dragen.
0:24:09.230,0:24:15.200
Maar nee, als ik in een trance toestand ben, ben ik daar eigenlijk best blij mee.
0:24:15.710,0:24:19.860
Een persoonlijkheid ... zoals vanmorgen toen ik in een trance toestand een sessie deed.
0:24:21.109,0:24:25.880
Meestal zijn mijn ogen gesloten, maar ik kan ze openen als ik dat wil.
0:24:25.946,0:24:29.030
En soms doe ik dat om met de cliënt te overleggen.
0:24:31.700,0:24:39.660
Ik heb nooit dit specifieke Sjamanistische fenomeen gehad, dat sommige Sjamanen hebben...
0:24:39.686,0:24:43.819
dat het ene oog in de ene richting kijkt en het andere oog in de andere richting.
0:24:43.886,0:24:46.890
Het is niet... Ik ken de term niet in het Engels.
0:24:47.630,0:24:50.960
Het is geen medische aandoening.
0:24:51.026,0:24:57.350
Het is een Sjamanistische spirituele aandoening van het tegelijkertijd zien in twee richtingen.
0:24:57.829,0:24:58.329
Ja.
0:24:58.396,0:25:04.150
Eigenlijk is dit ... Toen ik dit las, deze dame - weet je hoe oud ze is?
0:25:06.010,0:25:10.250
Uiteraard is ze overleden en ze overleed op 35-jarige leeftijd.
0:25:10.316,0:25:10.816
Zo.
0:25:11.000,0:25:14.509
Maar weet je hoe oud haar overblijfselen zijn?
0:25:14.869,0:25:17.119
9000 jaar.
0:25:17.420,0:25:18.920
Oh, mijn God.
0:25:19.190,0:25:21.519
Nee, je hebt me echt bij de neus genomen, hè?
0:25:22.059,0:25:22.559
Nee.
0:25:23.299,0:25:25.490
Ik heb dit vanmorgen vernomen.
0:25:25.880,0:25:31.279
Ik las het in bad, eigenlijk. Ik las dit artikel in het Duitse tijdschrift,
0:25:31.346,0:25:32.880
het laatste nummer hier.
0:25:33.240,0:25:34.590
...
0:25:34.840,0:25:39.240
Dat is het juist, René! Ik denk niet dat het toeval is...
0:25:39.580,0:25:45.360
dat al deze Sjamanistische ontdekkingen worden gedaan, weet je.
0:25:45.870,0:25:50.769
En 9000 jaar is natuurlijk heel lang geleden.
0:25:50.920,0:25:55.700
En iedereen die ik ken die Sjamanisme bestudeert...
0:25:55.770,0:26:00.430
zou onmiddellijk zeggen, oh, dat is een Sjamaan. Onmiddellijk! Snap je? Meteen.
0:26:00.730,0:26:01.619
Geen twijfel mogelijk.
0:26:02.440,0:26:03.430
...
0:26:04.119,0:26:11.720
En voor mij, wat fascinerend is, omdat je eerder zei - en je was hier niet op voorbereid -...
0:26:13.430,0:26:21.030
dat Sjamanisme de oudste manier of uitdrukking van spiritualiteit is of zoiets.
0:26:21.100,0:26:23.760
En in dat artikel, kijk hier eens naar!
0:26:24.800,0:26:31.500
Dit is de wetenschap Paleogenetica, als ik het goed uitspreek, het is een nieuwe wetenschap.
0:26:31.599,0:26:39.890
In 2022 werd zelfs een Nobelprijs gegeven aan de belangrijkste expert op dit gebied.
0:26:40.000,0:26:47.920
"...geeft inzicht in spiritualiteit en geheugen-cultuur in het stenen tijdperk" - waar ze leefde -...
0:26:48.690,0:26:53.170
"een tijdperk in de menselijke geschiedenis waarvoor geen geschreven testament bestaat."
0:26:54.309,0:26:57.890
En een ander ding dat in deze context
0:27:00.339,0:27:04.050
Ik heb dit hier uitgeschreven:
0:27:04.810,0:27:14.140
"Ik had nooit gedacht dat we de stelling dat het een sjamaan uit het stenen tijdperk zou kunnen zijn met wetenschappelijke middelen konden staven."
0:27:15.069,0:27:19.320
En wat ik hier zo fascinerend aan vind is,
0:27:19.980,0:27:25.680
dat je in je vak als Sjamaan erg gehecht bent aan de orale traditie.
0:27:26.380,0:27:30.400
En hier hebben we de moderne wetenschap, de geavanceerde wetenschap,
0:27:30.466,0:27:38.160
Nobelprijs 2022, die ons dat artikel en die kennis brengt en natuurlijk de wetenschap
0:27:38.360,0:27:44.799
- de eigenlijke definitie van wetenschap en van empirisch onderzoek - is geschreven en gedocumenteerd.
0:27:45.039,0:27:50.680
En het is zo mooi omdat het voor mij laat zien dat ze hand in hand gaan.
0:27:50.890,0:27:54.279
Ze zijn zo waardevol, beide tradities.
0:27:55.059,0:28:01.240
Ja, ik ben het helemaal met je eens. En daarom is het DNA-onderzoek ook zo fascinerend.
0:28:01.306,0:28:01.806
Toch?
0:28:02.140,0:28:05.500
En dat we blijkbaar allemaal uit Afrika komen.
0:28:05.799,0:28:06.299
Toch?
0:28:07.059,0:28:11.570
En ook, ik weet niet of je die film van Werner Herzog kent,
0:28:11.640,0:28:13.730
ken je de filmmaker Werner Herzog?
0:28:14.230,0:28:21.520
Hij heeft een prachtige film gemaakt over deze grotten in Frankrijk, de Grotten van Chauvet.
0:28:21.789,0:28:28.260
En, weet je, ze zijn ongeveer 36.000 jaar oud.
0:28:28.450,0:28:31.509
De schilderijen daar, je weet wel, de Sjamanistische schilderijen.
0:28:32.380,0:28:35.940
Dus, ik bedoel, Egypte is lang geleden.
0:28:36.006,0:28:39.599
Rome is... Dit is een sprong terug in de tijd.
0:28:39.666,0:28:43.290
Dat is ongelooflijk, de schaal ervan!
0:28:44.670,0:28:45.440
Juist.
0:28:46.180,0:28:47.670
...
0:28:48.240,0:28:51.839
Dus je bent nu 75?
0:28:52.380,0:28:54.230
(verminkt - beiden praten)
0:28:55.410,0:28:57.240
Oh, sorry. Ik verwarde jou met...
0:28:57.359,0:29:00.240
72. Maakt geen verschil.
0:29:00.720,0:29:02.670
Je bent op dit punt in je leven.
0:29:03.089,0:29:04.170
Veel van je traditie...
0:29:04.236,0:29:06.390
Wie is uw Sjamanistische opvolger?
0:29:07.980,0:29:11.940
Nou, er zijn er veel. Ik ga er geen noemen, want je weet hoe dat uitdraait.
0:29:12.119,0:29:14.849
Oh! Ja. Sorry, daar had ik niet aan gedacht.
0:29:15.690,0:29:16.756
Ja. Ja.
0:29:16.823,0:29:19.646
Maar weet je, veel, echt veel.
0:29:19.859,0:29:21.600
Ja...
0:29:22.320,0:29:23.759
En dat is een beetje het mooie.
0:29:23.826,0:29:30.820
Toen mijn leraar, me inwijdde - eigenlijk de nacht voordat ik naar de VS vertrok -
0:29:31.049,0:29:35.770
weet je, dus dat kon synchronistisch geen betere datum zijn,
0:29:36.260,0:29:41.900
maar hij zei: "Luister", hij noemde me Krishna,
0:29:42.119,0:29:47.880
"Luister, Krishna, ik initieer je, niet in het bijzonder in mijn afstammingslijn.
0:29:47.946,0:29:51.630
Ik initieer je in het universele Sjamanisme."
0:29:52.680,0:29:56.190
En dat was een geweldig cadeau voor mij. Weet je, dat hij het zo zei.
0:29:57.589,0:29:58.300
Wow.
0:29:59.660,0:29:59.660
Wow.
0:29:59.660,0:30:00.160
Wow.
0:30:01.220,0:30:05.960
Ik had niet verwacht dat mijn vraag zover zou komen.
0:30:06.026,0:30:08.079
Maar het is levenservaring.
0:30:08.146,0:30:09.500
Bedankt voor het delen.
0:30:10.670,0:30:16.700
Wat ik in gedachten had toen ik de vraag stelde was meer in de lijn van mondelinge overlevering.
0:30:17.690,0:30:25.740
Dus je opvolgers, de mensen die, wanneer je naar waar dan ook bent gegaan na je dood ....
0:30:28.940,0:30:38.690
je leringen, je kennis, zelfs je wijsheid worden gedragen door een aantal mensen.
0:30:38.756,0:30:46.910
Maar dat is voornamelijk door jou aan hen doorgegeven in een orale traditie.
0:30:46.976,0:30:48.109
Klopt dat of ben ik... ?
0:30:48.710,0:30:50.069
Oh, absoluut.
0:30:50.136,0:30:54.750
Eigenlijk, in de sessie vanmorgen die ik toevallig gaf
0:30:55.050,0:31:00.090
kwam de Sjamaan sterk naar voren,
0:31:00.770,0:31:06.068
je hebt misschien nog nooit van hem gehoord, Padmasambhava is zijn naam,
0:31:06.070,0:31:14.750
- hij was een tantrische meester - die het Sjamanisme naar Bhutan en Tibet en Nepal bracht.
0:31:15.500,0:31:19.640
En hij was in staat... Je vermeldde in het begin, weet je,
0:31:19.706,0:31:24.450
dat je wat twijfels had over de term sjamanisme...
0:31:24.580,0:31:26.490
of zelfs over het fenomeen,
0:31:26.770,0:31:33.570
dat hij in staat was om de zuiverheid van wat hij in het Boeddhisme vond te verbinden
0:31:34.220,0:31:42.190
met de zuiverheid van het Sjamanisme en er een zeer beschermde praktijk van maakte.
0:31:42.319,0:31:45.290
Dus deze persoon leefde in de achtste eeuw.
0:31:45.720,0:31:51.750
Dus ga maar na dat dit een Sjamaan is waar ik van leer, weet je,
0:31:52.070,0:31:54.730
en iets daarvan gebeurde toen ik in Bhutan was...
0:31:55.310,0:32:03.300
en de vele, vele tempels daar bezocht waar Thangkas - oude schilderijen -
0:32:03.560,0:32:09.109
waar de vibratie van Padmasambhava volledig deel uitmaakt van het schilderij.
0:32:09.350,0:32:17.868
Het is dus een geweldig voorbeeld van niet alleen een orale traditie, maar ook een schilderkunstige traditie,
0:32:17.870,0:32:23.930
waar de beelden echt in staat zijn om tijd en ruimte te overstijgen...
0:32:24.230,0:32:27.259
zoals je net deed, weet je, met die foto van 'Der SPIEGEL'.
0:32:27.326,0:32:27.826
Ik bedoel.
0:32:28.400,0:32:29.466
Ja, geweldig.
0:32:29.630,0:32:31.279
Wat een geweldige foto.
0:32:31.400,0:32:33.490
Ik bedoel, echt, het is verbazingwekkend.
0:32:35.329,0:32:41.810
Ja... Interessant. Ik dank je.
0:32:44.060,0:32:48.480
Ik denk dat de kwintessens van veel van waar we het over hebben is dat...
0:32:50.319,0:32:57.099
de openheid van interdisciplinaire gesprekken tussen mensen en...
0:32:57.166,0:33:00.609
dat onderzoek in 'Der SPIEGEL', die mensen die dit allemaal deden.
0:33:00.940,0:33:04.660
Dus ik zou haar vandaag heel levendig kunnen beschrijven.
0:33:04.900,0:33:06.930
Ze waren een samenwerking tussen
0:33:07.230,0:33:14.060
Paleogenetici, antropologen, artsen, historici, radiologen enzovoort.
0:33:14.670,0:33:20.950
en duidelijk toegewijd aan het idee van Sjamanisme, een orale traditie.
0:33:21.700,0:33:24.250
En dat is, denk ik, heel mooi.
0:33:25.029,0:33:29.980
Je hebt juist verwezen naar de afbeeldingen, de visuele indrukken.
0:33:30.339,0:33:39.940
En ik deelde nog niet zo lang geleden met jou dat ik in juni een betoverende ervaring had in Wenen.
0:33:40.299,0:33:45.540
En in feite, als ik dit mag laten zien en delen...
0:33:46.710,0:33:50.320
met jou en met onze kijkers, hier gaan we.
0:34:17.119,0:34:20.050
Oh, mooi, René, mooi!
0:34:20.480,0:34:24.440
Die hele Midden-Oosterse soefi-atmosfeer.
0:34:25.010,0:34:27.199
Oh, het hart, je kent het hart.
0:34:28.099,0:34:30.820
Ik krijg kippenvel als ik hiernaar luister.
0:34:31.429,0:34:35.480
En de energie is... voelbaar.
0:34:35.606,0:34:38.430
Als dat het juiste woord is, het is gewoon verbazingwekkend.
0:34:39.530,0:34:43.639
En om dat soort ervaring te hebben is in het hier en nu.
0:34:44.269,0:34:50.940
En ik hoop dat sommige van onze kijkers dat het afgelopen half uur of zo hebben gehad door naar ons te luisteren en te kijken.
0:34:51.970,0:34:55.110
Wat ons een beetje naar het einde van ons gesprek brengt.
0:34:55.219,0:34:59.978
Ik wilde het ook met jou hebben over samenzweringstheorieën,
0:34:59.980,0:35:07.140
over het feit dat onze ervaring vaak de filter is,
0:35:07.710,0:35:12.409
de mentale positie waarmee we uiterlijke ervaringen waarnemen.
0:35:12.476,0:35:15.289
En dan wordt het natuurlijk een self-fulfilling prophecy.
0:35:15.530,0:35:20.490
"We zijn op zoek naar bewijs voor onze overtuigingen" om Peter Koenig te citeren,
0:35:22.099,0:35:24.050
Daar wilde ik het met je over hebben.
0:35:24.116,0:35:30.660
Ik wilde het met jou hebben over de doorleefde ervaring in de medische gezondheidszorg.
0:35:31.099,0:35:35.550
Ik denk dat jij en ik binnenkort nog een RTalk moeten houden, maar dan nemen we een nieuw onderwerp.
0:35:35.616,0:35:36.900
Hoe klinkt dat?
0:35:37.159,0:35:38.850
Klinkt geweldig. Deal!
0:35:41.059,0:35:45.849
Maar voordat we afsluiten over 'doorleefde ervaring', hoe voel je je?
0:35:45.916,0:35:50.356
Wat is je eindoordeel over dit gesprek van een half uur?
0:35:51.349,0:35:55.670
Nou, ik vond het geweldig dat je me kon verrassen, weet je?
0:35:57.949,0:36:01.489
En ja, ik ben erg ontroerd, trouwens...
0:36:01.820,0:36:06.980
Dus het grootste deel van onze discussie was niet-lineair, je weet wel, sprongen van hier naar daar.
0:36:07.519,0:36:10.340
En ik denk dat dat goed is.
0:36:11.110,0:36:16.950
Zoals je weet, heb ik een tijdje in een academische wereld geleefd, ongeveer 13 jaar,
0:36:17.320,0:36:21.349
en op een of andere manier heb ik dat als een keurslijf ervaren.
0:36:21.500,0:36:24.090
Ik bedoel, ik ben niet tegen wetenschap, weet je, integendeel.
0:36:25.670,0:36:28.848
Maar ook de verbazingwekkende verbeeldingskracht
0:36:28.850,0:36:36.679
door van het ene beeld of de ene gedachte naar de andere te springen en open te staan voor elkaar, weet je?
0:36:37.309,0:36:42.079
Dus ik heb genoten van de dans waarmee we deze kleine dialoog konden doen.
0:36:42.289,0:36:43.420
Dank je, René.
0:36:44.300,0:36:47.309
Dat is een mooi woord om dit te beschrijven.
0:36:47.376,0:36:56.020
En ja, ik zie de waarde van dezelfde spontaniteit en dezelfde aanpak waarover je het net had.
0:36:57.050,0:37:00.990
Ik wil je graag bedanken. Je bent nu in België.
0:37:02.059,0:37:03.679
Ik groet jou. Ik dank jou.
0:37:03.889,0:37:08.030
Ik kijk ernaar uit om binnenkort weer met jou te praten en te communiceren.
0:37:10.250,0:37:11.329
Bye-bye, Frank.
0:37:14.449,0:37:18.829
En beste kijkers, ik hoop dat jullie nog één keer genoten hebben.
0:37:20.059,0:37:21.639
En abonneer u alstublieft.
0:37:21.706,0:37:23.210
Voel je vrij om een schenking te sturen.
0:37:24.349,0:37:29.440
We hebben een beetje geld nodig en tot de volgende keer.
